Πολλή διαμάχη έχει ξεσπάσει γύρω από την φύση και το ρόλο των ηλεκτρονικών παιχνιδιών, τόσο ως πηγή ψυχαγωγίας όσο και ως εκπαιδευτικό μέσο. Κατά γενική ομολογία, αυτά τα παιχνίδια ασκούν πολλές αρνητικές επιδράσεις στον χαρακτήρα και την προσωπικότητα των φανατικών χρηστών, αλλά ταυτόχρονα συνιστούν και μία μοναδική πηγή αναψυχής. Το ηλεκτρονικό παιχνίδι δεν άπτεται μονάχα της συσσώρευσης πλούτου από τις εταιρείες παραγωγής βιντεοπαιχνιδιών και των εθισμών που επιφέρει στους χρήστες. Ο κόσμος των ηλεκτρονικών παιχνιδιών, ως έκφραση της τεχνολογίας, προσπαθεί να αγκαλιάσει ένα ευρύ φάσμα ανθρώπινων δραστηριοτήτων, υπερβαίνοντας όλους τους φυσικούς φραγμούς και κάθε κουλτούρα.
Το ψηφιακό σύμπαν χαρακτηρίζεται από την ταχεία μετάδοση των πληροφοριών και την παραγωγή γνώσης σε εκτεταμένη κλίμακα. Σε ολόκληρη την υφήλιο, οι άνθρωποι επιστρατεύουν τις πηγές τους και την αντίληψή τους, προκειμένου να βρουν λύσεις σε διάφορα προβλήματα. Η διάχυση των πληροφοριών μπορεί να γίνει ορατή στα ηλεκτρονικά παιχνίδια όπου οι παίκτες παίρνουν εικόνες των παιχνιδιών και τις ανεβάζουν προβαίνοντας σε σχόλια, τα οποία οδηγούν σε απαντήσεις. Με άλλα λόγια, λαμβάνει χώρα ένας ανοιχτός πνευματικός διάλογος σχετικά με τις στρατηγικές και το είδος των βελτιώσεων που μπορούν να υλοποιηθούν.
Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια δίνουν, επίσης, τη δυνατότητα στους παίκτες να αναπτύξουν τις ερευνητικές τους ικανότητες, μέσω της έκθεσης τους σε μία σειρά από νοητικές δραστηριότητες. Με αυτόν τον τρόπο, έχουν την ευκαιρία να οξύνουν την κρίση τους. Ακόμη, πολλοί σκληροπυρηνικοί παίκτες ηλεκτρονικών παιχνιδιών εκδηλώνουν τη θέληση να ανακαλύψουν και να μάθουν περισσότερα πράγματα.
Μεταξύ των θετικών στοιχείων των ηλεκτρονικών παιχνιδιών συγκαταλέγονται επίσης η ανάπτυξη της κοινωνικής αλληλεπίδρασης και η ανταλλαγή ιδεών, γεγονός που είναι ιδιαίτερα εμφανές στα multi-player παιχνίδια. Πέραν τούτου, πολλά παιχνίδια που βασίζονται στους πολιτισμούς, διευρύνουν τις ιστορικές γνώσεις και προσφέρουν πηγές εικονικής εκμάθησης. Τέλος, οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε διάφορους τρόπους παιχνιδιού, οι οποίοι χαρίζουν στους παίκτες το προνόμιο της διεύρυνσης του γνωσιολογικού τους πεδίου.